МАЯ МОВА
Мая родная мова.
Я іду да цябе.
Будзе шчырай размова
Аб жыцці і ганьбе,
Будзе доўгім, бясконцым
Адкрыццё хараства...
Мая мова - як сонца
І як тая трава.
Што парой веснавою
На лугах дываном...
Знічкай - ноччу з табою,
Цёплым водарам - днём.
САНЕТ
Я счуў, як жалілася мова,
Калі ў таемнай глыбіні
Яна ў пакутах і агні
Святое нараджала слова.
І быў яе не зорным шлях
Да нашых сэрцаў скамянелых,
Да рук, што сціснулі няўмела
Наш бел-чырвона-белы сцяг...
Калі настрой чарнее ўраз,
Мяне гаўдаюць без абраз
Слоў родных зорачкі жывыя.
Як быццам бы жадаюць мне,
Каб я скрозь наледзь на акне
Пачуў напевы веснавыя.
Напэўна
Я, напэўна, апошні,
Хто моліцца слову,
Як ссівелы паганец
Жывому агню.
З ветру звітыя
Весніцы я зачыню,
Каб спрыялася поціху
Цёмнаму лову.
Каб святлелася ўдачы
У сквапнай начы,
Дзе агонь пераемнасці
Не затухае.
А душа чуе ўсё,
Як і ноч неглухая.
I палаюць смаліста
Сузор'яў карчы.
Я маю слова, вам панове...
Я маю слова, вам панове,
Якому многія вякі,
Зямны наклон кладу якому
І як жыву, дышу якім.
Не згаснуць зоркі як на небе,
Як ноч, дзень божы не ацьміць,
Вось так яно, кавалкам хлебным,
Даецца мне, каб з вамі жыць.
З ім не скарыцца памяць гэта,
Якой карэньня здалячы,
Якой, ад велічы прадзедаў,
У нябыт, малечай не сьцячы.
Хоць мовай іншацца народы
Ды дзеі розьняць іх шляхі,
Нам слова еднасьці, на згоду,
Да сьвету белага нясьці.
-20.04.15.
Наша мова
Мова родная, мова дзядоў!
Іншай мовы мы сэрцам ня чуем.
Мілагучнасьцю любых нам слоў.
Быццам музыкай душу чаруем.
Мы за вокнамі дзень залаты,
Нашых рэкаў пявучыя хвалі,
Роднай хаты сьвятыя куты
Ў гэтай мове раз першы назвалі.
Наша мова – спатканне,
З казкай, ў цудным дзецкім сьне.
Наша мова – каханне, што прыходзіць да мяне.
Любай песьняй старою гучыш,
З-над калыскі, за гадоў тых дзяціных;
Салаўіным разьлівам ўначы,
Звонам хваляў прыткой ручаіны.
З-пад вясковых прыветлівых стрэх
Мілагучна зьвініш ад сьвітання;
Бы дзявочы, рассыпчысты сьмех,
Быццам першае ў сэрцы каханне!
Наша мова – спатканне,
З казкай, ў цудным дзецкім сьне,
Наша мова – каханне, што прыходзіць да мяне.
Сьвяты прадзедаў ты нам адказ,
Якім слаўна ў харомах гудзела!
Ты як неба, як сонца для нас –
Быццам наквеццю сад заінелы.
Мова родная, мова дзядоў!
Іншай мовы мы сэрцам ня чуем.
Мілагучнасьцю любых нам слоў,
Быццам музыкай душу чаруем.
Мая ціхая песня дубраўная...
Мая ціхая песня дубраўная,
Не святочная,
Не былінная,
З росных травак-былінак сабраная,
Медунічная
I палынная.
Неспакойная песня дарожная,
Навальніцам, вятрам сугучная,
Непакорная,
Пераможная
I для славы зусім не зручная.
Як валошка ў сінім вяночку,
Кропля светлая ў ручаёчку,
Ты – праўдзівае
I пяшчотнае
Слова матчына ў кожным радочку.
Не здалася віхурам у полі,
Не зайшлася ў бядзе ад жалю,
Мая радасць
I горкая доля...
Як хачу, каб цябе паважалі!..
Родная мова
Катавалi Цябе,
То на пляцах палiлi,
То пiсалi законы,
То рэзалi крылле,
То цкавалi, як волата-звера на ловах, –
Мова сэрца майго, Беларуская Мова.
Рассяляўся чужак
Памiж нашага люду,
Ён Цябе абражаў,
Ён мяшаў Цябе з брудам,
Дамавiну i крыж бачыў ранкам барвовым
Ён у iмi Тваiм, Беларуская Мова!..
Калi знойдзеш шыпы –
Знойдзеш кветкi шыпшыны,
I жылi на зямлi
Янукi i Гражыны.
Нiбы хваляй камень, шлiфавалiся словы
Мовы мацi маёй, Беларускае Мовы.
Хай зламыснiк дрыжыць,
Хай калоцяцца хлусы –
Не зламаць, не скарыць
Iм народ беларускi.
Покуль верас жыве – жывы пах
верасовы –
Мова люду майго, Беларуская Мова!
Вусцішна...
Вусцішна.
Холадна.
Сцішана.
Стоена.
Дзе
Тая Мова,
Што Богам
замолена.
Нашымі
вуснамі
колеру
вішання.
Холадна.
Вусцішна.
Стоена.
Сцішана.
Богам
замолена.
Д’яблам
парушана
тое, што
мройліва,
сонечна,
ўзрушана,
казачна,
радасна,
светла і
весела...
Ты мне прыснілася –
слоўцы ўваскрэсіла.
Роднае слова
У 1697 годзе сейм Рэчы Паспалiтай
забаранiў складаць дзяржаўныя
дакументы на беларускй мове.
У 1867 годзе царскi ўрад спецыяльным
загадам забаранiў беларускую мову.
Цябе забаранялi, як скрыжалi,
I адбiралi, быццам бы сцягi,
А крэслiлi, - здавалася, збiвалi:
Як ад шпiцрутэнаў сiнелi пiсягi.
Цябе забаранялi, быццам свята,
Нiбы злачынцу зацiскалi рот.
А ты i з-за выкрэсленняў, нiбы з-за кратаў,
Глядзела на знямелы свой народ.
Бы ў цэлях, у архiвах думкi вязлi...
А ўчуўшы клiч кастрычнiцкай сурмы,
З-за кратаў словы, нiбы тыя вязнi,
Сцягi чырвоныя выносiлi з турмы -
Да нас. Пакуль нямых...
МАТЧЫН ЗАПАВЕТ
Мой Божа, пан начы i дня,
Льнянога мора i душы маёй.
Пярун з нябёс у пошуках агня
I серп маладзiка над цiхаю ракой.
Мой Божа, твой iскрысты свет,
Духмяны верас з чырванню сунiц.
На роднай мове матчын запавет
I ў начы ўсполахi былых зарнiц.
Мой Божа, пан зямлi, iмху, лясоў,
Гарачы пот палiтай збажыны.
Ты - памяць нашых чыстых галасоў,
А мы твайго быцця - малыя сны.
Сяргей Брандт, 26.03.2013
Мове нашай
Эдуарду Акуліну.
Мове нашай,
матулінай,
утульна
ў далонях Акуліна.
Мове нашай,
спрадвечнай,
сустрэча з Паэтам --
вечнасць...
