САНЕТ
Я счуў, як жалілася мова,
Калі ў таемнай глыбіні
Яна ў пакутах і агні
Святое нараджала слова.
І быў яе не зорным шлях
Да нашых сэрцаў скамянелых,
Да рук, што сціснулі няўмела
Наш бел-чырвона-белы сцяг...
Калі настрой чарнее ўраз,
Мяне гаўдаюць без абраз
Слоў родных зорачкі жывыя.
Як быццам бы жадаюць мне,
Каб я скрозь наледзь на акне
Пачуў напевы веснавыя.
Ода мове
Няма прыгажэйшага слова
Чым шчыра-ласкава "люблю",
Табе, баларуская мова,
Я оду аддана пяю.
Ты спадчына наша-крывічы-
Стрымала ўвесь націск вякоў!
Лагоднай, гаючай жывіцай,
Гамоніш у шмат галасоў.
Напоўніш сабой гулкім рэхам
Крыніц жыватворных лясных.
Адорыш узнёсласцю,смехам
Яскравых пачуццяў зямных.
Той густ адмысловай вымовы
З сабой праз жыццё пранясу
Табе, беларуская мова,
Удзячную оду пяю!
Родная мова
Мая мілагучная, родная мова.
Сэрца і душу кранае яна.
Сення пра яе вяду размову.
Мову матуль нашых слаўлю спаўна.
Вельмі многа розных вершаў, песень.
Склаў працавіты наш народ.
Яе лагодную, святую
Праслаўляў Міхась Чарот.
Пра яе так шчыра і ўзнёсла
У сваіх вершах напісаў Купала.
Ён менавіта ёй карыстаўся,
Каб яна ніколі не прапала.
І на роднай нашай мове
Складваў вершы Колас.
Яна лягла ў іх аснову
Застаўся яго голас.
Спадчыну святую продкаў
Нам працягваць трэба.
Не шкадаваць ніякіх сродкаў.
Нам дапаможа неба.
Павінны мы абараняць
І ведаць сваю мову.
Сваім нашчадкам перадаць,
Яе ўзяць за аснову.
Носьбіт
Нясем і ўсё ніяк не зносім
двухсотгадовы гэты крыж.
І зноўку хукам у пераноссе:
- Ты на нормальном говоришь?
Носьбіты цяжару імперыі
інтрыг падвопытныя мышы...
Толькі даўно ўжо не веру я,
што чыйсьці брат, што хтосьці вышай.
Як-небудзь сам я вырашу,
што несці мне, а што пакінуць.
Пішу па-свойму і кажу,
каб проста быць, каб не загінуць.
Я вольны на зямлі сваёй
быць беларусам, ім застацца.
Мову сваю - насіць з сабой,
чужою - проста карыстацца.
Хлебныя словы
Адценне слоў – не глупства,
Ты ім не пагарджай.
Скарынка. Скіба. Луста.
Акраец. Каравай.
Акраец – шлях, дарога
І зайцаў хлеб лясны.
Скарынка – сум, трывога
І боль былой вайны.
Здараецца, вядома,
Што, выпіўшы ў гасцях,
Грызе скарынку дома
Пахмурны халасцяк.
А скіба – дзень вясновы.
Ралля. Плугі. Сяўба.
Наш хлеб – жыцця аснова,
Працяг і барацьба.
А луста – слова сытнае,
Духмянае і шчодрае.
Яно ад маці – сітнае
Ці наздравата-чорнае.
А каравай – вясельнае,
Святочнае яно.
На ручніку нясе яно
І радасць, і віно.
І справа тут не ў ежы,
А ў смачным змесце слоў,
І ў жытным ветры свежым,
І ў звоне каласоў…
Мой народ праз стагоддзі
Мой народ праз стагоддзі
Ў сэрцы мову пранёс,
Захаваўшы ў нягодзе
Паэтычны свой лёс.
Буду мілыя словы
Адкрываць для сябе.
Мая родная мова,
Я іду да цябе.
Урок беларускае мовы
Вымаўленне,
Як да нябёсаў маленне
Дубровы,
Адкрытае.
З адкрытай душой
Наш люд несуровы,
Мы злосць не трымаем
У прЫтаі.
У пашане кожная
Літара выбуховая,
Яна адразу
Ад абразы
Сябе ахоўвае.
Радасці цесна ў шыбах —
Выбух!
Вірам глуха ў глыбах —
Выбух!
Паўнагалоссе,
Як тое паўнакалоссе
На ніве веры.
Гаспадары, прымайце дары,
Застоліцы ў гонар мілосці
Агалашайце,
Усіх запрашайце ў госці.
У нас шырокія дзверы!
Мы гакаем,
Як і прашчуры нашыя хакалі,
Калі ляды здрады
Бязлітасна карчавалі
I, небам зорным акрыўшыся,
Начавалі.
Каб чужымі ўрокамі
Душу нашую не ўракалі,
Беларускія словы высокія
Звіняць
Недасяжнымі жаўрукамі.
Чюю я, шо гэта проста й народнае
Надта выдатнае слоўка ж
Прафесар, этнограф Лабастая Вольга
Ведае, бачыце, добра
Нават ліцьвінскую родную мову
І прама гне гэ взрывное й.
Вот як нямашака школаў цудоўных,
Кап навучыцца хоць квёла
Без чюдав ось такіх, хвацка і бойка
Вершы чытаць навыць Коціка зь.
Шо ж мы пак ведаем гоньдзечкы ў Осаўцах.
Ды пра марудную Кошку,
Шо шчэ й не замша ув Ляхавіч нашых
І не дзярэ птушак в школках.
Так шо па радыё ўслухвайся, Васька,
Як размаўляць трэ у матра:
Еблыко? Гэ! Ды ведзь яблык, няшчасны,
Трэ було б екся казаты.
Мова
I няма раднейшага слова
За прасцейшае гэта "мова".
Гэта слова гучыць у хаце,
Дзе мая засталася мацi,
Гэта слова гучыць у рэчцы,
У зарослай травою сцежцы,
Чую я яго у небе блакiтным,
I у простай маёй рыфме.
Запытае мiнак зайздростны:
«Ці ёсць у гэтым патрэбнае штосьці,
У гэтых словах, у гэтай мове?
Што такога ў гэтай размове?»
Усміхнуся і без адказу
Мінака я пакіну адразу.
Мая мова - маё багацце,
Няма мовы - i пуста ў хаце.
I не ведаць чужым слова
За прасцейшае гэта «мова».
Нават у далечыні ад дома
Гэта слова душы знаёма.
Яно ў сэрцы маім, дзе цёпла,
Там, дзе памяць яго не сцёрла.
Хай гучыць мая родная мова
Там, дзе дом, дзе ўсё сэрцу нянова!
Наша родная мова — чароўная песня...
Наша родная мова —
чароўная песня.
Беларуская мова —
натхненне, адчай...
Ручайкамі цякла,
ды ракой уваскрэсла
I у кожнае сэрца
роднай песняй прычаль!
