I у маўчанні, і у словах
I у маўчанні, і у словах
Маіх памылак не шукай
Што карыстаюсь роднай мовай
На гэта ты не наракай
Бо чым далей ў жыцці іду я
Тым слова роднае бліжэй
Хто ж яго болей пашкадуе
I данясе вам да вушэй?
Так прыкра, што ад дзетак ў вёсках
Адна маскоўшчына гучыць
Нібы папса, што у кіёсках
Да ночы з ранку верашчыць
Хто страціў мову – страціў розум
Прыродны, свой, што Бог нам даў
Пабіла дзедаў сад марозам
А ты аб гэтым не ўзгадаў
Вам у галовы не уцяміць
Ніколі вам не зразумець
Што на сваёй зямлі гасцямі
Надоўга нельга усядзець
3.01.2002
Ўратуем мову – голас свайго краю
Ратуйма мову – голас свайго краю –
Каб не знямець аднойчы назаўжды!
Але хутчэй – бо бедная канае
Ад нелюбві, знявагі і нуды!
Гаворка ў коме, спевы ў занядбанні,
Пісьмо гібее, творчасць у тузе.
Пявучы гоман – без выкарыстання –
Зрабіўся дзівам – просіцца ў музей.
Мы так жыццё змянялі паступова,
Што самабытнасць страцілі сваю:
Цяпер, чужой валодаючы мовай,
Ёй аддаем і будучыню ўсю.
Сваю ж пад ногі кінулі, бы смецце.
Нашто яна – “вясковая”, “адстой”?
Аж да таго дайшло, што нашы дзеці
Не знаюць мовы матчынай сваёй.
Яшчэ крыху – і знікне канчаткова,
І стане мёртвай – мовай забыцця.
Мо, сапраўды, – нашто нам наша мова?
Даволі слоў чужынскай для жыцця!
Сваю звядзем ( па глупству?... па прымусу?) –
Другія ёсць. Не горш! Такой бяды!
Але як знікне слова “беларусы”,
Як будзем звацца ў свеце мы тады?
Беларуская мова – святая...
Беларуская мова – святая,
Хоць пакрыўджаная яна.
Не гучыць яна часта з экранаў,
Успрымаецца - бы не свая.
А паслухаўшы гэтыя словы,
Што вытокі бяруць у вяках,
Добра робіцца сэрцу і вольна,
Быццам зерняткам у каласках.
Мова – маці, яна абдымае
І люляе на цёплых руках.
Беларускае роднае слова
Не забудзецца ў гэтых краях!
кастрычнік 2016 года
Калi ласка!
У любiмай мове, роднай, наскай,
Ах, якiя словы: "Калi ласка!.."
Як звiняць яны сардэчнаю струною,
Праз усё жыццё iдуць са мною.
Трапiць госць у будзень, а цi ў свята:
– Калi ласка, калi ласка, ў хату!
Не паспелi сесцi пры сустрэчы,
Як патэльня засквiрчэла ў печы,
Ды i чарка блiснула дарэчы.
Бульба, смажанiна i каўбаска,
Пакаштуйце, людцы, калi ласка!
Хлопец кажа дарагой дзячыне:
– Калi ласка! Будзеш гаспадыняй!..
Эх, жыццё збудуем мы прыгожа,
Ўсе з табой нягоды пераможам.
Гром грымiць. З нябёсамi размова:
– Калi ласка, цёплы дождж вясновы!
I не вельмi буйны i не рэдкi –
На сады, на пушчы, на палеткi,
На грыбы, на ягады, на кветкi...
– Калi ласка! – наш зварот бясконцы.
Мы гаворым ранiшняму сонцу:
– Калi ласка, сонца, выйдзi з хмары,
Радасцю аблашчы нашы твары,
Ты ўзнiмi з сабою нашы мары!
– Калi ласка!.. – нашай роднай мовы
Шчырыя i ветлiвыя словы.
Прагну роднага слова...
Прагну роднага слова
Ачарэпкам душы,
Наталіцца ўволю
Гукам песні.Скажы
Мне ласкава:«Натуля,
Шчабятушка мая −
Майго сэрца прытулак,
Роднай нівы жняя!»
Песня льецца прывольна,
Радасць б’е спакваля,
І прыгожыя гукі
Наталяюць, душа
Патрабуе раздолля
І ляціць спакваля:
«Дякуй, родная мова!
Дзякуй, маці зямля!»
Будзе слоту абвяшчаць прагноз...
Будзе слоту абвяшчаць прагноз,
Лістабой учыніць ператруску.
Песняй, што расчуліла да слёз,
Я прыму цябе па-беларуску.
Краю блаславёнага дачка,
Дзякуй лёсу,
маю не ў нагрузку —
Зорны крыж Мацея Бурачка...
Ты ўва мне прызнаеш беларуску?
Сто разоў шукай другой красы,
А тым больш што свет даўно не вузкі!
...Ды калі ты не бязродны сын —
Гавары са мной па-беларуску.
Час — вар'ят, шалёнае таксі.
Толькі ўсё ж не мыслю я аб спуску.
Кажаш, што магілы зараслі?
Памаўчы са мной па-беларуску.
"Мова гарэла ў Хатыні"
Беларускю мову палілі,
У Хатыні гарэла яна.
Дымам, полымем слова душылі,
Спадзяваліся, спаляць датла.
Вырывалася з пекла: “Ратуйце!”,
Бо інакш не умелі крычаць.
- Зберажыце жыццё, ушануйце!
Сцеражыцеся нас забываць!
Наша просьба да ўсіх у жалобе:
Усталюйце спакой на зямлі,
Каб ніколі ні ў якім народзе
Не палілі дзяцей у агні!
Каб ніколі ў віхуры пажарaу
Не гарэла людское жыццё!
Не аддайце Радзіму ў ахвяру,
Бо навек паглыне забыццё!
- Мама, мама! – дзіцятка крычала
І слязінкі кацілісь з павек…
Хіба гэтага вам яшчэ мала?
Ўстрапяніся душой, чалавек!
Беларускую мову палілі,
Дык пачуйце ж Хатыні званы!
Каб гаворку сваю не забылі,
Беларусамі зваліся вы!
Спрэчка была такая...
Спрэчка была такая:
я даводзіў яму, што
мова мая — жывая.
А ён даказваў адваротнае:
«Гэта — клёкат белых буслоў,
што збіраюцца ў вырай апошні;
гэта — зоркі святло,
што ў жніўні наступнага года
ўпадзе ў Дняпро...
Колькі разоў так было».
Я зірнуў у акно —
якая чужая вуліца.
Урок беларускае мовы
Вымаўленне,
Як да нябёсаў маленне
Дубровы,
Адкрытае.
З адкрытай душой
Наш люд несуровы,
Мы злосць не трымаем
У прЫтаі.
У пашане кожная
Літара выбуховая,
Яна адразу
Ад абразы
Сябе ахоўвае.
Радасці цесна ў шыбах —
Выбух!
Вірам глуха ў глыбах —
Выбух!
Паўнагалоссе,
Як тое паўнакалоссе
На ніве веры.
Гаспадары, прымайце дары,
Застоліцы ў гонар мілосці
Агалашайце,
Усіх запрашайце ў госці.
У нас шырокія дзверы!
Мы гакаем,
Як і прашчуры нашыя хакалі,
Калі ляды здрады
Бязлітасна карчавалі
I, небам зорным акрыўшыся,
Начавалі.
Каб чужымі ўрокамі
Душу нашую не ўракалі,
Беларускія словы высокія
Звіняць
Недасяжнымі жаўрукамі.
Напэўна
Я, напэўна, апошні,
Хто моліцца слову,
Як ссівелы паганец
Жывому агню.
З ветру звітыя
Весніцы я зачыню,
Каб спрыялася поціху
Цёмнаму лову.
Каб святлелася ўдачы
У сквапнай начы,
Дзе агонь пераемнасці
Не затухае.
А душа чуе ўсё,
Як і ноч неглухая.
I палаюць смаліста
Сузор'яў карчы.
Жаданне
Нябыт абыякава усё праглыне.
Я цешыцца
Марнай надзеяй гатовы,
Што нехта захоча
Сказаць пра мяне:
Ён быў на паслугах
У матчынай мовы.
