МАЯ МОВА
Мая родная мова.
Я іду да цябе.
Будзе шчырай размова
Аб жыцці і ганьбе,
Будзе доўгім, бясконцым
Адкрыццё хараства...
Мая мова - як сонца
І як тая трава.
Што парой веснавою
На лугах дываном...
Знічкай - ноччу з табою,
Цёплым водарам - днём.
Напэўна
Я, напэўна, апошні,
Хто моліцца слову,
Як ссівелы паганец
Жывому агню.
З ветру звітыя
Весніцы я зачыню,
Каб спрыялася поціху
Цёмнаму лову.
Каб святлелася ўдачы
У сквапнай начы,
Дзе агонь пераемнасці
Не затухае.
А душа чуе ўсё,
Як і ноч неглухая.
I палаюць смаліста
Сузор'яў карчы.
Становішча мовы
Доўгі час была Беларусь пад прыгнётам,
І не маглі беларусы на мове сваёй размаўляць,
Кіравалі ваякі нашым цудоўным народам
І не давалі мову нашу радзімую спажываць.
Здавалася б цяпер усё інакш,
Мова родная не пад забаронай.
Людзі могуць свабодна на ёй размаўляць,
Але насамрэч усё здараецца вось так...
Калі пачнеш ты з кімсьці размаўляць па-беларуску,
То адказваць пачнуць табе па-руску!
Або зробяць выгляд, што не зразумелі
І тут хочацца сказаць: "Вы што, брацці, зусім здурнелі?"
Давайце разам зменім становішча на конт мовы!
Вядзіце гутаркі, размовы...
Не звяртайце ўвагі на думку грамадства,
Бо ў хуткім часе размаўляць па-беларуску самі будуць старацца!
Усе бачылі, як разгараўся агонь
Усе бачылі, як разгараўся агонь.
Адной дастаткова іскрынкі,
Каб пагрэць зледзянелую ўзіму далонь
І хлеба пасмажыць скарынку.
Усе бачылі, як узмацняецца вецер.
Хопіць аднойчы падзьмуць,
Каб разам усё, што было на планеце,
Нагамі ўверх здалеў павярнуць.
Усе бачылі: моцна спявае вада.
Адной дастаткова хвалі,
Каб хутка ўсё, дзе хадзіла нага,
Стыхія са свету знішчала...
Я спадзяюся, што ўбачым калісь,
Як ад чароўнага слова
Падымецца і паляціць па зямлі
Беларуская родная мова.
Беларуская родная мова
Быццам срэбны ручай вясною,
Жыватворнаю поіш вадою.
Маё сэрца заўжды замірае,
Калі музыка слоў тваіх грае.
Пра цябе нам спяваў Купала,
Душу Коласу ты сагравала,
Багдановічу зоркай свяціла.
Свае лёгкія белыя крылы
Караткевічу ты падарыла.
Ты-усіх думак маіх лагода,
Памяць продкаў майго народа
І калыска маёй Радзімы,
Скарб бясцэнны,навек адзіны.
Ты-матулі пяшчотная песня,
Радасць птушак усіх напрадвесні.
Тваё кожнае люба мне слова,
Беларуская родная мова!
Мова, слова...
http://www.stihi.ru/2015/06/22/3935
І вякі паміраюць, сыходзяць
у небыццё, у насмешлівы свет,
А народ наш падцугляны водзяць
і сціраюць нам памяць ушчэнт.
Мова наша - празрыстая нега,
мова наша - гаркая сляза,
і чысцей, і бялей яна снега,
і блішчыць на лугах, як раса.
Наша памяць чарнее, уцякае,
забываем мінулае, мову.
Хто пажар гэты дзікі стрымае,
хто свабоду дасць нашаму слову?
Дзе арнаментам даўнім пячаццю,
словам дзе мелагучным, пяшчотным,
Беларусь - наша мілая маці,
дай свабоду і згодным, нязгодным.
Дазволь быць тваімі дзяцьмі,
дазволь прытуліцца к табе.
І з блакітнымі рэкаў вачмі,
не пакінь нас адных у журбе.
Не пакінь сваю мову, не выгані,
з сэрца мілага нам... Зберажы.
І каб словы, як статак на выгане,
рассыпаліся... толькі скажы...
2015 г.
Ніна Тарас (Водгук на "Мая песня дубраўная")
Калі ты гэта хочаш – так будзе.
Не прасі.
Не здавайся.
Стрымай.
Перашкоды заўсёды ў брудзе.
Адмаўляй.
Абыходзь
І шукай.
Толькі годнасць усе паважаюць.
Загароды на гонар, пакор.
Бо такія ўсё дазваляюць.
Нараджаючы д'ябла – дакор!
Хлебныя словы
Адценне слоў – не глупства,
Ты ім не пагарджай.
Скарынка. Скіба. Луста.
Акраец. Каравай.
Акраец – шлях, дарога
І зайцаў хлеб лясны.
Скарынка – сум, трывога
І боль былой вайны.
Здараецца, вядома,
Што, выпіўшы ў гасцях,
Грызе скарынку дома
Пахмурны халасцяк.
А скіба – дзень вясновы.
Ралля. Плугі. Сяўба.
Наш хлеб – жыцця аснова,
Працяг і барацьба.
А луста – слова сытнае,
Духмянае і шчодрае.
Яно ад маці – сітнае
Ці наздравата-чорнае.
А каравай – вясельнае,
Святочнае яно.
На ручніку нясе яно
І радасць, і віно.
І справа тут не ў ежы,
А ў смачным змесце слоў,
І ў жытным ветры свежым,
І ў звоне каласоў…
Як ціха мы жылі...
Як ціха мы жылі
І марнавалі дні мы,
Нацёршы мазалі
Ад рознай пісаніны.
Шукалі, дзе лягчэй,
Дзе выгадней, дзе грошы.
І сорам бег з вачэй,
І кожны быў харошы.
Сляпыя мы былі,
Не бачылі нічога.
І мову мы зжылі.
Ці вернецца, нябога?
Няўжо настане час
І хлопчык светла-русы
Напіша сумны сказ:
“Памерлі беларусы...”?
Хоць ты, сэрца, лопні, трэсні...
Хоць ты, сэрца, лопні, трэсні,
Хоць ты выгані, пан, з хаты, —
Буду пець я свае песні
Ці то ў будні, ці то ў святы!
Думкі, оды пець я буду,
Каб усякі весяліўся,
Каб для гэтага тут люду
Свет інакшы адчыніўся!
Каб на полі ці на лузе,
Ці працуючы ля дому,
Ці у лесе, ці пры плузе
Пеў ён песні па-сваёму!
Каб ніколі не чураўся
Сваёй родненькае мовы,
У якой узгадаваўся,
Хоць забыўся дзеля новай.
Дык пець буду табе, людзе,
Каб працёр свае ты вочы! —
А шмат лепей табе будзе,
Як адрозніш дзень ад ночы.
Бо ты ж надта цёмны, браце,
Як тытун у табакерцы, —
Хоць не воўк — жывеш у хаце,
Хоць ты маеш душу, сэрца.
О, я знаю: сэрца маеш,
Бо па свінцы нават плачаш, —
А што мовай пагарджаеш,
Дык ты гэтага не бачыш.
Гэй, прасніся, беларусе!
Усе людцы паўставалі.
Гэй, прасніся, беларусе!
Усе праўдачку пазналі.
Беларуская мова
Пра мову спрэчкі весці нам не трэба,
Бо так ужо заведзена здаўна,
Святыя словы - Хлеб, Матуля, Неба -
Нібы малітву, нам дае яна.
І брыдкіх слоў не знойдзеш у нашай мове,
Шукаць – калі не верыце – дарма,
Такіх вы не пачуеце ў размове –
У беларускай, проста, іх няма.
Ёсць дзесьці мовы лепшыя? Не верце!
Хоць сто краін вам прыйдзецца прайсці,
Але за беларускую – паверце -
У свеце мілагучней не знайсці.
Дзмітрый Краскоўскі (п.Івянец)
