Наша мова
Мова родная, мова дзядоў!
Іншай мовы мы сэрцам ня чуем.
Мілагучнасьцю любых нам слоў.
Быццам музыкай душу чаруем.
Мы за вокнамі дзень залаты,
Нашых рэкаў пявучыя хвалі,
Роднай хаты сьвятыя куты
Ў гэтай мове раз першы назвалі.
Наша мова – спатканне,
З казкай, ў цудным дзецкім сьне.
Наша мова – каханне, што прыходзіць да мяне.
Любай песьняй старою гучыш,
З-над калыскі, за гадоў тых дзяціных;
Салаўіным разьлівам ўначы,
Звонам хваляў прыткой ручаіны.
З-пад вясковых прыветлівых стрэх
Мілагучна зьвініш ад сьвітання;
Бы дзявочы, рассыпчысты сьмех,
Быццам першае ў сэрцы каханне!
Наша мова – спатканне,
З казкай, ў цудным дзецкім сьне,
Наша мова – каханне, што прыходзіць да мяне.
Сьвяты прадзедаў ты нам адказ,
Якім слаўна ў харомах гудзела!
Ты як неба, як сонца для нас –
Быццам наквеццю сад заінелы.
Мова родная, мова дзядоў!
Іншай мовы мы сэрцам ня чуем.
Мілагучнасьцю любых нам слоў,
Быццам музыкай душу чаруем.
Мне для палёту непатрэбны крылы...
Мне для палёту непатрэбны крылы –
Трымаю таямніцу я ў руках:
Нястрымная і ўпэўненая сіла –
Мне Мова да Сусвету шлях адкрыла,
І ў сэрцы вольным захаплення жах!..
І хоць чакае кожнага магіла,
Бо ўсё жыццё – дарога з праху ў прах,
Іду. Пакуль вандроўка не стаміла…
Не, нездарма матуля гаварыла:
“Расцеш, сынок, раз лётаеш у снах!..”
1998
Беларуская мова – святая...
Беларуская мова – святая,
Хоць пакрыўджаная яна.
Не гучыць яна часта з экранаў,
Успрымаецца - бы не свая.
А паслухаўшы гэтыя словы,
Што вытокі бяруць у вяках,
Добра робіцца сэрцу і вольна,
Быццам зерняткам у каласках.
Мова – маці, яна абдымае
І люляе на цёплых руках.
Беларускае роднае слова
Не забудзецца ў гэтых краях!
кастрычнік 2016 года
Мова...
Мова,
Пявучая родная мова,
Ты – уладарка нявызнаных скарбаў.
Столькі значэнняў, гучанняў і фарбаў
Мае ў сабе тваё кожнае слова.
Іншае слова напоўнена плёскам
Хвалі дняпроўскай.
Іншае слова такое,
Што рэха лясное
У яго глыбінях затоена,
Ёсць і як мёд залатое, густое,
На травах яно духмяных настоена.
Ціха гучаць у мове маёй
Словы пяшчотныя,
Словы крынічныя,
Росныя.
Чуюцца ў ёй –
І грымотныя,
Зычныя.
Водгулле бітваў грознае.
Часам бывае – заззяе неспадзявана
Новаю зоркаю слова-абнова.
Колькі ў табе нявызнаных скарбаў схавана,
Мова мая,
Пявучая родная мова.
Калi ласка!
У любiмай мове, роднай, наскай,
Ах, якiя словы: "Калi ласка!.."
Як звiняць яны сардэчнаю струною,
Праз усё жыццё iдуць са мною.
Трапiць госць у будзень, а цi ў свята:
– Калi ласка, калi ласка, ў хату!
Не паспелi сесцi пры сустрэчы,
Як патэльня засквiрчэла ў печы,
Ды i чарка блiснула дарэчы.
Бульба, смажанiна i каўбаска,
Пакаштуйце, людцы, калi ласка!
Хлопец кажа дарагой дзячыне:
– Калi ласка! Будзеш гаспадыняй!..
Эх, жыццё збудуем мы прыгожа,
Ўсе з табой нягоды пераможам.
Гром грымiць. З нябёсамi размова:
– Калi ласка, цёплы дождж вясновы!
I не вельмi буйны i не рэдкi –
На сады, на пушчы, на палеткi,
На грыбы, на ягады, на кветкi...
– Калi ласка! – наш зварот бясконцы.
Мы гаворым ранiшняму сонцу:
– Калi ласка, сонца, выйдзi з хмары,
Радасцю аблашчы нашы твары,
Ты ўзнiмi з сабою нашы мары!
– Калi ласка!.. – нашай роднай мовы
Шчырыя i ветлiвыя словы.
Ты напiшы мне лiст па-беларуску
Ты напiшы мне лiст па-беларуску
Я буду кожны дзень яго чытаць
З шырокай брамы выйду я да вузкай
Па-беларуску з Богам размаўляць
Ты прачытай мне верш на роднай мове
Яго ў сваёй душы я зберагу
Ён прарасце пралескаю у рове
Вясной на цёплым сонячным баку
Ты заспявай мне песню, што спявала
Бабуля нам, зусiм яшчэ малым
Тады нам слухаць часу не хапала
Ну а цяпер – ў душы адзiн палын
Ты размаўляй са мной, як размаўлялi
Калiсьцi нашы слаўныя дзяды
Каб яны нас здалёку бласлаўлялi
Каб мы жылi у свеце заўсягды
Ты напiшы мне лiст па - беларуску
З глыбокай сiвай слаўнай даўнiны
З шырокай брамы выйду я да вузкай
I зазваню што сiлы у званы
Можа, яно i не нова
Можа, яно i не нова
Мiлая мамiна мова
Ай, каб ты была здарова
Так я цябе калыхаў
Гэтыя простыя словы
Я пасля доўгiх вандровак
Дзiўнай парой вечаровай
Усё спяваў i спяваў
Госцi, праходзьце у хату
Сёння я шчодры, багаты
I усяму даю рады
Бо Боскi мiр у душы
Возьмем жалейку i дуду
Скiнем нудоту-маруду
Сам я скакаць сёння буду
А ты хоць нагой варушы
Ох, весялуха-весёласць
Сёння смяецца ўся воласць
Недзе падзелася квёласць
I абрыднеўшы ўсiм жаль
Ёсць i прычына, канешне
Дзе капыты – там i клешнi
Дзе валасы – там i плешы
Вось якi сёння ў нас баль
Ах, беларусе, уцешся!
Сёння уволю наешся
Сала кавaлак з яешней
Чаркай гарэлкi запi
Мове i матчынай песне
Вы не давайце заплеснець
Ну, а падлога не трэсне
Як яе ў скоках не бi!
I у маўчанні, і у словах
I у маўчанні, і у словах
Маіх памылак не шукай
Што карыстаюсь роднай мовай
На гэта ты не наракай
Бо чым далей ў жыцці іду я
Тым слова роднае бліжэй
Хто ж яго болей пашкадуе
I данясе вам да вушэй?
Так прыкра, што ад дзетак ў вёсках
Адна маскоўшчына гучыць
Нібы папса, што у кіёсках
Да ночы з ранку верашчыць
Хто страціў мову – страціў розум
Прыродны, свой, што Бог нам даў
Пабіла дзедаў сад марозам
А ты аб гэтым не ўзгадаў
Вам у галовы не уцяміць
Ніколі вам не зразумець
Што на сваёй зямлі гасцямі
Надоўга нельга усядзець
3.01.2002
Скарына
Асветнік, вучоны
I першадрукар,
Наш гонар —
Францішак Скарына.
Запомні ўсім сэрцам
Як велічны дар
Радзімы
Славутага сына.
Праклаў ён дарогу
Да Слова, Святла,
За Матчыну Мову
Паклікаў змагацца,
Каб вольнай заўсёды
Між вольных магла
Дзяржаваю
Белая Русь
Называцца.
Судны час
Даруй мне, мова, за грахі,
Даруй, што сын з дачкой русачаць,
Даруй, што вецер ад тугі
Над нівай мёртвай горка плача.
Перад табой не саграшу:
Я – не герой,
я – быццам здраднік,
Душу спазнела варушу,
А там – рыторыкі цытатнік.
А там – прагорклае віно,
А там – паўсюль распусты зелле,
Там топчуць сцяга палатно,
Там кроў на белым, чыстым целе.
I наступае судны час,
Плыве павольна гнеўнай хмарай,
I будзе страшны суд для нас,
I атрымае кожны кару!
Важкі аргумент
– Зачем нам белмова? –
Надзьмута пытаўся
Мужчына, што «русским
Всягды изьеснялся». —
Колбас не добавит
І даже селедки,
Нихто уж ни кажит
Аб винах и водке!
