Я маю слова, вам панове...
Я маю слова, вам панове,
Якому многія вякі,
Зямны наклон кладу якому
І як жыву, дышу якім.
Не згаснуць зоркі як на небе,
Як ноч, дзень божы не ацьміць,
Вось так яно, кавалкам хлебным,
Даецца мне, каб з вамі жыць.
З ім не скарыцца памяць гэта,
Якой карэньня здалячы,
Якой, ад велічы прадзедаў,
У нябыт, малечай не сьцячы.
Хоць мовай іншацца народы
Ды дзеі розьняць іх шляхі,
Нам слова еднасьці, на згоду,
Да сьвету белага нясьці.
-20.04.15.
Пагоня за мову
Над зямлёй імчацца коні,
Капытамі лісце рвуць,
Грозных рыцараў Пагоні
На сабе яны нясуць.
Гарады мінаюць, вёскі,
Узрываюць сонны дол...
Пра Пагоню пагалоскі
Разлятаюцца вакол,
Будзяць воінаў у хатах
Спаць палацам не даюць...
I хто ў світках, а хто ў латах,
Беларусы паўстаюць...
Зноў грыміць, ляціць Пагоня,
Да Пагоні той прыстаць
Клічу, клічу я сягоння:
Хопіць, хлопцы, хопіць спаць!
Ці не бачыце, што мову
Затапталі нашу ў гной,
Дзецям нашым нашых словаў
Ажно сорамна парой.
Беларускай роднай мовы
Ўжо не ведаюць яны
I з акцэнтам мадэрновым
Кажуць імя Скарыны.
Гіне мова, прападае,
На ратунак кліча нас.
Я Пагоню аб’яўляю:
За яе! У сёдлы! Час!
Чюю я, шо гэта проста й народнае
Надта выдатнае слоўка ж
Прафесар, этнограф Лабастая Вольга
Ведае, бачыце, добра
Нават ліцьвінскую родную мову
І прама гне гэ взрывное й.
Вот як нямашака школаў цудоўных,
Кап навучыцца хоць квёла
Без чюдав ось такіх, хвацка і бойка
Вершы чытаць навыць Коціка зь.
Шо ж мы пак ведаем гоньдзечкы ў Осаўцах.
Ды пра марудную Кошку,
Шо шчэ й не замша ув Ляхавіч нашых
І не дзярэ птушак в школках.
Так шо па радыё ўслухвайся, Васька,
Як размаўляць трэ у матра:
Еблыко? Гэ! Ды ведзь яблык, няшчасны,
Трэ було б екся казаты.
Мова – быццам кветка тая
Мова – быццам кветка тая,
Што цвіце адным на радасць,
А ў кагосьці выклікае
Непрыхільнасць, злосць і зайздрасць.
Беларускай мовай можна,
Калі хочаш, авалодаць,
Як жанчынаю прыгожай,
Атрымаўшы асалоду.
І таму адны імкнуцца,
Бы з каханай, з ёй спаткацца,
А другія спадзяюцца
Зганьбаваць і насмяяцца.
Родная мова
Рачулкаю звонкай гучыць так яскрава
Родная мова роднай дзяржавы.
Як белая птушка, як яркая зорка
Гучыць беларускае, роднае, гулкае,
Такое гасціннае і неад’емнае,
Такое прыгожае, сэрцу прыемнае.
Як ранні світанак, такое радзімае,
Гучыць беларускае, дзіўнае, мілае,
Такое чароўнае, светлае, чыстае,
Родная мова як мора празрыстае.
Такое ласкавае, такое пяшчотнае,
Роднае слова мяккае, цеплае.
Гучаннем сваім закалыхвае слых,
Родная мова мілей мне за ўсіх.
Родная мова, цудоўная мова!
Родная мова, цудоўная мова!
Ты нашых думак уток і аснова!
Матчын дарунак ад самай калыскі, −
Ты самацветаў яскравая нізка.
Кожны з іх барвы дзівосныя мае,
Вечным агнём зіхаціць – не згарае.
Ты мне заўсёды была дапамогай,
Дзе б і якой не хадзіў я дарогай.
Чую ў табе перазвоны крыніцы,
Чую ў табе і раскат навальніцы,
Чую павевы зялёнага бору,
Водгулле працы ў родным прасторы.
Кожнай драбнічкай ты варта пашаны,
Кожнае слова вякамі стварана.
І на вякі яно жыць застанецца,
Вечнае так, як народнае сэрца.
Ніна Тарас (Водгук на "Мая песня дубраўная")
Калі ты гэта хочаш – так будзе.
Не прасі.
Не здавайся.
Стрымай.
Перашкоды заўсёды ў брудзе.
Адмаўляй.
Абыходзь
І шукай.
Толькі годнасць усе паважаюць.
Загароды на гонар, пакор.
Бо такія ўсё дазваляюць.
Нараджаючы д'ябла – дакор!
Матчына мова
Жывое ў вяках беларускае слова –
Народа душа і народа хвала.
Цябе абзывалі “мужыцкаю мовай”,
А нам жа ты матчынай мовай была.
І самай прыгожай, і самаю мілай,
Той маці, што шыла нам світкі з радна,
Што ўлетку на рэчцы палотны бяліла,
А ўвосень авёс дажынала адна.
Той маці, што зімамі кросны снавала,
Што з самай калыскі, як толькі магла,
Сумленнасці, праўдзе, дабру навучала,
Старанна ад розных хвароб берагла.
Прыеду дадому... І што за праява...
Пачую гаворку, ці песню, ці верш –
Здаецца са мной размаўляеш ласкава,
І сцежкаю поруч са мною ідзеш.
У маках чырвоных гарыць прыгуменне...
О матчына мова! Маленства вясна!
Ніколі ніхто мне цябе не заменіць,
Бо ты, як і маці, на свеце адна.
Скарына
Асветнік, вучоны
I першадрукар,
Наш гонар —
Францішак Скарына.
Запомні ўсім сэрцам
Як велічны дар
Радзімы
Славутага сына.
Праклаў ён дарогу
Да Слова, Святла,
За Матчыну Мову
Паклікаў змагацца,
Каб вольнай заўсёды
Між вольных магла
Дзяржаваю
Белая Русь
Называцца.
Мова, слова...
http://www.stihi.ru/2015/06/22/3935
І вякі паміраюць, сыходзяць
у небыццё, у насмешлівы свет,
А народ наш падцугляны водзяць
і сціраюць нам памяць ушчэнт.
Мова наша - празрыстая нега,
мова наша - гаркая сляза,
і чысцей, і бялей яна снега,
і блішчыць на лугах, як раса.
Наша памяць чарнее, уцякае,
забываем мінулае, мову.
Хто пажар гэты дзікі стрымае,
хто свабоду дасць нашаму слову?
Дзе арнаментам даўнім пячаццю,
словам дзе мелагучным, пяшчотным,
Беларусь - наша мілая маці,
дай свабоду і згодным, нязгодным.
Дазволь быць тваімі дзяцьмі,
дазволь прытуліцца к табе.
І з блакітнымі рэкаў вачмі,
не пакінь нас адных у журбе.
Не пакінь сваю мову, не выгані,
з сэрца мілага нам... Зберажы.
І каб словы, як статак на выгане,
рассыпаліся... толькі скажы...
2015 г.
Адкажы
Брат мой! Братка мой! Братачка родны!
Адкажы – сам сабе адкажы:
Чым зрабіўся табе непрыгодны
Скарб бясцэнны тваёй жа душы?
Ад чаго так бяздумна, бязмоўна
Ты яго выракаешся сам?
І чаму табе так усё роўна,
Што аборай становіцца храм?
Ці таму, што калісьці падступна
Растапталі твой шчыры давер?
Што на ніве, дзе сеяў ты рупна,
Вытраўляліся ўсходы твае?
Што ў стагоддзях варожыя збродні
Распіналі твой лёс на крыжы?
Брат мой, братка мой, братачка родны,
Адкажы – сам сабе адкажы!
Жыў ты ў горы, змагаўся ў няволі,
I канаў, і сыходзіў крывёй,
I жывым ты гарэў, а ніколі
Не саромеўся мовы сваёй.
Схамяніся ж, ачніся, агледзься!
Ды разваж, ды раздумай як сьлед:
Што пакінеш ты з поля ў налецьце?
З чым нашчадкі пакажуцца ў сьвет?
Ці паверыў, што род твой бясплодны,
I свой лёс прамяняў на чужы?..
Брат мой! Братка мой! Братачка родны!
Адкажы. Сам сабе адкажы!
